Νίκος Ζαχαριάδης,

«Αγαπητέ Αλέξη,

[...] Νομίζω ότι η εξήγηση που δίνεται (για τα γεγονότα λ.χ της Ουγγαρίας) είνε μονόπλεβρη και κατά συνέπεια ανεπαρκής.  Παραβλέπεται ένα βασικό: το γεγονός ότι η αλαγή στην Ουγγαρία έγινε, πρώτ' απ' όλα, απτά πάνω (Κόκ. Στρατός), και, στην παραπέρα πορεία, το κόμα στην Ουγγαρία δεν μπόρεσε να τη στηρίξει απτά κάτω, και τότε μονάχα θ' αποχτούσε ατράνταχτο θεμέλιο. Εδώ χρειαζότανε ουγγαρέζικη, εθνική στη μορφή και λαϊκοδημοκρατική στο περιεχόμενο πολιτική, που να αποτελεί ένα ενιαίο οργανικό σύνολο που να δένει αδιάρηχτα σε μια κίνηση προς τα μπρος το εθνικολαϊκό και το δημοκρατικό παρόν της Ουγγαρίας. Αφτό έλειψε, αφτό γένησε βασικές δυσκολίες, κρίση και έκρηξη, με αποφασιστική παρέμβαση και του ιμπεριαλισμού.

Η επίσημη εκδοχή - εξήγηση πάσχει από υποκειμενισμό και περιέχει αντιθέσεις, δεν φτάνει στη ρίζα των λαθών, όπως πάντα ζητούσε ο Λένιν. Το να τα φορτώνουμε όλα σχεδόν σε μια κλίκα προσώπων, αποτελεί ουσιαστικά νέα έκδοση, απτήν ανάποδη, της θεωρίας της προσωπολατρίας, και αφτό αμνηστέβει κατά ένα τρόπο τους ιμπεριαλιστές και το ρόλο τους στα ουγγαρέζικα πράγματα. Και το παράξενο μεγαλώνει, όταν, φορτώνοντάς τα όλα σχεδόν σε μια κλίκα προσώπων, απτήν άλλη λέμε ότι η πολιτική γραμμή και πορεία της κλίκας αφτής βασικά ήταν σωστή και της καταλογίζουμε ουσιαστικά μερικής σημασίας λάθη. Γενικά, η επίσημη εκδοχή ακόμα δεν πείθει.

Αλλοιώς έβαλε το ζήτημα ο Τορές στην τελεφταία Ολομέλεια της Κ.Ε. του Κ.Κ. Γαλίας. Όμως το μέρος αφτό που μετέδωσε ο ΡΣ της Μόσχας δεν τώδα την άλλη μέρα στο σχετικό υλικό που έδωσε η "Πράβντα". Να δούμε το τι θα πει στο Συνέδριο του ΚΚΙ σχετικά ο Τολιάτι.

Και με την εφκαιρία για τον υποκειμενισμό στο παγκόσμιο κίνημά μας. Ανεχτίμητη υπηρεσία του Κ.Κ. Κίνας θα είναι και το ότι ξεσήκωσε το ζήτημα αφτό. Το νόημά του βρίσκεται στο ότι στην πολιτική φέρνει σε σοβαρά λάθη, σε τραγικές συχνά συνέπειες, το να ξεφέβγεις απτήν πραγματικότητα και να παίρνεις το επιθυμητό για πραγματικότητα! Αφτό έπαθε, ανάμεσα στ' άλλα, και το κόμα στην Ουγγαρία και όχι μονάχα εκεί [...]
Δεύρερο εσώκλειστο στον ίδο φάκελο γράμμα.

___________

«Αγαπητέ Αλέξη,
Πήρα το γράµα σου της διαγραφής και µια και τόγραψες σεκλετισµένος, και δεν έπιασες άλλα απτά µικρά πραµατάκια, και γω θα σταθώ στα συνταραχτικά κυριολεχτικά γεγονότα που µε καταπληχτική ταχύτητα ξετυλίγονται γύρω µας.

Δίπλα στο Σουέζ, την ίδια - για να μην πω πολύ περισσότερη - σημασία, έχουν τα ουγγαρέζικα γεγονότα, που ασφαλώς για πολλούς θα πέσουν σαν Ιμαλάια πάνω σε ξανακμένα κεφάλια και ξέγνοιαστες φαλάκρες (Οι πολιτικές εξελίξεις μπροστά στην Ουγγαρία είναι απλό "χάδι").

Τι συνέβη στην Ουγγαρία; Η εξήγηση δάκτυλος του εχθρού δεν εξηγεί απόλυτα τίποτα και µονάχα βοηθά να κρύβουµε τα κεφάλια µας στην άµµο για να µην βλέπουµε την πραγµατικότητα, που πήρε για µας τραγική πορεία, κρίνοντας απ’ τις ειδήσεις που σποραδικά και κουτσουρεµένα πέφτουν στην αντίληψή µου. Η πηγή του κακού βρίσκεται αλλού. Το τραγικό λάθος µας βρίσκεται στο ότι, πέρνοντας την εξουσία στα χέρια µας απτά πάνω(µας την έδωσε ο Κόκκινος Στρατός) δώδεκα χρόνια δεν µπορέσαµε την εξουσία αφτή να τη θεµελιώσουµε και απτά κάτω και κοιµόµασταν µε το όνειρο ότι ό, τι και αν κάνουµε κανείς δεν µπορεί να µας κουνήσει απτή θέση µας.

Η τραγικότητα του λάθους και της κατάστασης βρίσκεται στο ότι δεν μπορέσαμε να ριζώσουμε μια ουγγαρέζικη εθνική κομμουνιστική, δηλαδή λαϊκοδημοκρατική - σοσιαλιστική πολιτική. Αφτό δε σημαίνει ότι η Λ.Δ. της Ουγγαρίας δεν είχε σοβαρές επιτυχίες. Όμως το κόμμα μας εκεί μέσα στο λαό δε ρίζωσε όσο και όπως έπρεπε, και τώρα στην Ουγγαρία έχουμε κρίση, κρίση πολιτκή, αποτυχία της πολιτικής μας, χάνουμε εκεί την κατάσταση απτα χέρια μας, χωρίς και να την έχουμε χάσει ακόμα ολότελα. Εκεί τώρα έχουμε δυαδική εξουσία (ντβοεβλάστιε), όπου η πίεση απτά κάτω μας υποχρεώνει σε σοβαρές παραχωρήσεις.

Πολλές απαφτές είναι απαραίτητες και πολιτικά επιβεβλημένες, όμως η αντίδραση καραδοκεί και προσπαθεί να γκρεμίσει τα θεμέλια. Καταρέουν πολλά απτά τεχνητά δημιοουργήματα που ορθώναμε εκεί και κοκορεβόμασταν μετά ότι θαβματουργήσαμε.Πιστέβω η σκέψη να σου είναι καθαρή: στην Ουγγαρία οι κομμουνιστές δρούσαν περισσότερο σαν τοποτηρητές εξωτερικού παράγοντα και λιγότερο σαν ρομφεά [;] γνήσια εθνική - λαϊκή δύναμη που μπορούσε και έπρεπε στο διεθνή στίβο να συμβαδίζει και να συνεργάζεται με τις άλλες χώρες του σοσιαλιστικού στρατοπέδου. Έτσι, δε θίγαμε την εθνική χορδή του λαού, που έπρεπε να της δώσουμε σοσιαλιστικό περιεχόμενο, που όμως να πηγάζει απτό λαό και να γίνει πιστεφτό και αποδεχτό απτό λαό, σαν σάρκα από τη σάρκα του.

Σήμερα στην Ουγγαρία αναπτύσσεται η σοσιαλδημοκρατία, που την είχαμε ξεγράψει απτά χαρτιά μας, με μια μονοκοντυλιά που όμως στις συνθήκες της τορινής, εθνικής κρίσης παρουσιάζεται σοβαρή δύναμη. Το ίδιο και το κόμμα των μικροιδιοκτητών! Και κοιμόμασταν στις ξένες δάφνες, πιστέβοντας ότι τίποτε δεν μπορεί να μας κουνήσει! Έτσι φτάσαμε στο [δυσανάγνωστη λέξη] γιατί, 12 χρόνια στην εξουσία δεν μπορέσαμε να υπερνικήσουμε την σοσιαλδημοκρατία.


Γεια - χαρά, Νίκος»Γράφτηκε στις 11 Δεκεµβρίου του 1956